Agroturystyka - turystyka zrównoważona

Ciągłość pracy w gospodarstwach rolnych obywała się przez stulecia poprzez dziedziczenie zawodu oraz pola z pokolenia na pokolenia. Gospodarstwo było miejscem pracy i życia rodziny chłopskiej a oba te elementy stanowiły ekonomiczną a także społeczno -kulturową jedność. W latach powojennych rozdrobnienie gospodarstw, niskie dochody osiągane z własnej produkcji oraz postępująca urbanizacja i industrializacja kraju, która pociągała za sobą wzmożony popyt na świadczenie pracy przyczyniła się do tego, że chłopi masowo zaczęli pojmować pracę w innych zwodach. Nie było to niczym nowym, albowiem ustrój agrarny zawsze sprzyjał dwuzawodowości. Od niepamiętnych czasów chłopi (zwłaszcza małorolni) oprócz uprawy ziemi i hodowli zajmowali się świadczeniem innych usług.

Osiedlenie wiejskie stworzyło możliwości na rozwój wyspecjalizowanej formy rolnictwa i hodowli, zaczął się rozwijać handel i rzemiosło. Na wsiach rzemiosło tworzyło szczególnie dobre warunki dla wytwarzania i utrzymywania ciągłości społecznej więc tak jak ciągłość pracy w gospodarstwach rolnych obywała się przez stulecia poprzez dziedziczenie zawodu i pola z pokolenia na pokolenia tak samo warsztaty rzemieślnicze przechodziły z ojca na syna. Na ziemiach powiatu tarnogórskiego szczególnie mocno rozwinięte było rzemiosło drzewne. W gospodarstwach chłopskich samodzielnie wykonywano narzędzia do uprawy ziemi takie jak radła sochy, pługi, brony, widły, motyki, cepy. Oprócz narzędzi potrzebnych do prac rolniczych wykonywano sprzęty domowe: drewniane naczynia, stołki, zydle, ławy, łyżki, drzwi. Chłopi którzy nie potrafili sami wykonać potrzebnych im narzędzi i sprzętów zamawiali je u sąsiadów. Na wsiach narodziły się pierwsze formy łączenia przemysłu przetwórczego z rolnictwem budowano młyny czy gorzelnie aby dochody pojawiały się częściej niż tylko po żniwach. W ten sposób chłopi oprócz wykonywania zawodu rolnika pracowali też w zawodach stolarzy, wiaderników, bednarzy, cieśli i kołodziejów a bywało, że i organizatorów wypoczynku - gospodarstwa wiejskie położone w atrakcyjnych miejscach powiatu były od stuleci chętnie odwiedzane przez "letników", którzy na wsi spędzali lato z dala od miejskiego gwaru. W niektórych gospodarstwach przez cały rok wyczekiwano na ich przejazd, ponieważ otrzymywana zapłata była dużym zastrzykiem finansowym dla domowego gospodarstwa a pobyt gości wiązał się z urozmaiceniem życia rodziny, która ich przyjmowała. Współcześnie organizowanie pobytu turystów przez gospodarstwo rolnicze lub leśne określane jest jako agroturystyka.

Agroturystyka definiowana jest jako wyjazdy ludności miejskiej na wieś w celach wypoczynkowych, poznawczych, zdrowotnych czy też rodzinnych oraz na zamieszkaniu w domach rolników na zasadach odpłatnego korzystania z pomieszczeń noclegowych, gotowego wyżywienia lub nabywania produktów do jego przygotowania, a także z innych dostępnych produktów, usług i urządzeń wiejskich gospodarstw domowych. Adresowana jest głównie do turystów indywidualnych, rodzin, małych grup. W agroturystyce wyróżnia się cztery typy zakwaterowania: pokoje gościnne, samodzielnie jednostki mieszkalne, kwatery grupowe, przyzagrodowe pola kempingowe. W odróżnieniu od turystyki wiejskiej, obejmującej wszelkie rodzaje turystyki odbywające się na wsi, nie stawiającej wymagań, co do bazy noclegowej (mogą to być pensjonaty, zajazdy, hotele kwatery prywatne, domki kempingowe) agroturystyka jest ściśle związana z funkcjonowaniem gospodarstwa rolnego, będącego główną atrakcją turystyczną. Nie wymaga ona ani rozbudowanej bazy noclegowej ani żywieniowej. Zazwyczaj rozwijana jest w oparciu o już posiadane przez gospodarstwa zasoby mieszkaniowe. Agroturystyka rozwija się zarówno jako agroturystyka wakacyjna, związana z dłuższym pobytem, jak i weekendowa (pobyty 2 - 3 dniowe) oraz świąteczna (Boże Narodzenie, Wielkanoc). Coraz popularniejsza turystyka weekendowa powoduje, że zasoby gospodarstwa agroturystycznego są wykorzystywane również poza szczytem wakacyjnym i ferii zimowych.

Agroturystyka jest jedną z form turystyki zrównoważonej. Propagując agroturystykę jednocześnie trzeba dbać aby zachować ekologiczną atrakcyjności wsi i nie dopuścić do dewastowania obszarów wiejskich, bo to przede wszystkim te walory przyciągają agroturystów. Na wsiach, w których przebywają agroturyści obserwuje się większą dbałość o estetykę wsi, domostw i obiektów gospodarczych a także o środowisko naturalne i ochronę przyrody. Najnowszym trendem w agroturystyce jest ekoagroturystyka, będąca połączeniem agroturystyki z ekologicznymi metodami produkcji żywności - podstawowym wymaganym kryterium jest aby dane gospodarstwo rolne posiadało certyfikat producenta żywność ekologicznej. Oprócz ekologicznej żywności ekoagroturyści oczekują między innymi wody czerpanej ze studni czy przydomowego źródła, sienników wypchanych słomą, chleba domowego wypieku.

W powiecie tarnogórskim funkcjonują zarówno nowoczesne, jak i tradycyjne gospodarstwa rolnicze oferujące usługi agroturystyczne. Oprócz biernego wypoczynku proponują uczestnictwo w życiu gospodarstwa, regionalną kuchnię opartą na produktach wytworzonych metodami przyjaznymi środowisku, wycieczki piesze, rowerowe i konne, przejażdżki bryczkami, wozami drabiniastymi (zimą saniami), wędkarstwo, polowania, wycieczki przyrodnicze połączone ze zwiedzanie obszarów chronionych, wycieczki kulturoznawcze umożliwiające poznanie materialnej i niematerialnej kultury powiatu. Dużą atrakcją - zwłaszcza dla dzieci - jest możliwość obcowania z gospodarskimi zwierzętami. Agroturyści mogą uczestniczyć w karmieniu zwierząt, wypędzaniu ich na pastwiska, dojeniu krów i kóz, zbieraniu jajek, oporządzania koni.

Ze względu na atrakcyjne i zróżnicowane walory krajobrazowo - przyrodnicze oraz warunki umożliwiające uprawianie różnych form turystyki przez cały rok wszystkie gminy wiejskie powiatu tarnogórskiego w naturalny sposób przygotowane są do rozwoju agroturystyki. Dodatkowym atutem jest ciekawa historia powiatu oraz liczne zabytki architektury i techniki. Ponieważ z roku na rok przybywa liczba osób zainteresowanych agroturystyką należy spodziewać się, że niewielka na razie liczba zlokalizowanych na terenie powiatu gospodarstw agroturystycznych zacznie wzrastać.

Korzyści z agroturystyki ponoszą obie zainteresowane strony - gospodarstwo rolne i turyści. Dla gospodarstwa rolnego są to przede wszystkim dodatkowe dochody a także możliwość wykorzystania wolnych zasobów, stworzenia nowych miejsc pracy, kultywowania tradycji i kultury ludowej, nawiązywania nowych kontaktów i więzi społecznych, nabycia nowych umiejętności związanych z obsługa turystów. Agroturysta oprócz korzyści związanych z wypoczynkiem na łonie natury uzyskuje możliwość poznania cyklu produkcji żywności, obcowania ze zwierzętami gospodarskimi, poznania kultury regionu, uczestnictwa w życiu wsi i nabycia nowych umiejętności. W podziale agroturystycznego tortu ma też udział społeczność lokalna zyskująca dodatkowy rynek zbytu na płody rolne, produkty spożywcze i rękodzielnicze.
Tarnowskie Góry


TG.NET.PL

Portal Powiatu Tarnogórskiego - Tarnowskie Góry
adres redakcji: Nakło Śląskie, ul. Sienkiewicza 7

KONTAKT

redaktor naczelny - Zbigniew Markowski
tel.: 32 284 36 85,
portal@tg.net.pl